ยาบ้า มีการแพร่ระบาดในกลุ่มผู้ใช้แรงงาน กลุ่มนักเรียนนักศึกษา และคนว่างงานทั่วประเทศ ปัจจุบันยาบ้าได้ก่อปัญหาทางสังคมมากมายทั้งปัญหาก่ออาชญากรรม ผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจ โดยที่มีการลักลอบผลิต นำเข้า และจำหน่าย ดังที่ปรากฏเป็นข่าวตามหน้าหนังสือพิมพ์อยู่บ่อย ๆ

ยาบ้า เป็นสารกระตุ้นประสาทในกลุ่ม แอมเฟตามีน ออกฤทธิ์ทำให้ร่างกายตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา และลดความอยากอาหาร มีผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด คือเพิ่มความดันโลหิตและทำให้หัวใจเต้นไม่เป็นจังหวะ

     อาการผิดปกติที่เกิดจากการเสพยาบ้า

ผู้เสพจะมีอาการพูดมาก อารมณ์ดี ครื้นเครงกว่าปกติ น้ำหนักตัวลด มีเหงื่อออกมากกว่าเดิม ได้ยินและเห็นภาพหลอน นอนไม่หลับ ใจสั่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย ตื่นเต้น กระวนกระวาย มีพฤติกรรมก้าวร้าวและทำลาย ควบคุมสติไม่ได้ ในกรณีที่เสพเกินขนาดอาจมีอาการหัวใจเต้นผิดปกติ ความดันโลหิตสูง สับสน ชัก หรือหมดสติได้

     อาการติดยา (addiction)

พบในผู้ที่เสพยาบ้าในปริมาณมาก เป็นระยะเวลานานๆ จะมีความผิดปกติทางสมอง เกิดอาการทางจิตประสาทหลอน หูแว่ว มีอาการหวาดระแวงจนต้องทำร้ายตัวเองหรือผู้อื่น อาการเหล่านี้จะหายไปได้ต้องใช้เวลาหลายอาทิตย์ หรือหลายเดือนโดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เสพมาอย่างเรื้อรัง

     อาการถอนยา (withdrawal symtoms)

การเสพยาบ้าจะทำให้เกิดอาการดื้อยาได้ ผู้เสพจะต้องเพิ่มปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้เกิดผลที่พึงพอใจ อาการถอนยาจะเกิดขึ้นเมื่อหยุดเสพในทันทีทันใด โดยจะมีอาการหงุดหงิด รู้สึกไม่สบาย ฝันร้าย อยากอาหารมากขึ้น ซึม เบื่อ ขี้เกียจ ไม่ค่อยมีเรี่ยวแรง จนอาจมีผลกระทบต่อหน้าที่การงานหรือไม่มีสมาธิในการเรียน อาการเหล่านี้จะมีมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับจำนวนครั้งและปริมาณที่เสพ

     การรักษา (treatment)

– ใช้ยากลุ่มต้านอาการซึมเศร้า (antidepressant) ได้แก่ imipramine , desipramine , amitriptyline , trazodone หรือ fluoxetine (prozac) ซึ่งยาเหล่านี้จะเข้าจับกับสาร serotonin ในสมองเพื่อลดอาการซึมเศร้า และอาการอยากยา

– กลุ่มยาระงับประสาท (sedatives) ได้แก่ dalmane , chloral hydrate ,librium , phenobarbital หรือ valium ถูกใช้รักษาอาการวิตกกังวล หรืออาการนอนไม่หลับ

– กลุ่มรักษาอาการทางจิต (antipsychotic) ได้แก่ haldol , thorazine ที่ช่วยปรับความสมดุลย์ให้กับสาร dopamine เพื่อบรรเทาอาการทางจิต และรู้สึกพึงพอใจ

โดยให้การบำบัดรักษาทั้งทางร่างกาย และจิตใจควบคู่กันไปด้วย

     ชื่อในตลาดมืด (street names) 

meth , speed , crystal , glass , crank , yaba , ice

     รูปพรรณของยาบ้าที่นำไปใช้เสพ

ยาบ้าจะมีลักษณะเป็นเม็ดหรือแคปซูลเหมือนยารักษาโรคทั่วไป ส่วนใหญ่จะเสพโดยการกลืนเม็ดลงไปในกระเพาะอาหาร หรือเสพโดยการเผาไฟแล้วสูบควันซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในหมู่นักเสพวัยรุ่นไทย ส่วนรูปแบบที่มีลักษณะเป็นผงละเอียดสีขาวจะเสพโดยวิธีสูดผงยาเข้าโพรงจมูก และรูปแบบที่เป็นสารละลายใสบรรจุในหลอดแก้วจะเสพโดยวิธีฉีดเข้าหลอดเลือดดำ

     ระยะเวลาการออกฤทธิ์

วิธีการสูบควันหรือไอระเหย   ออกฤทธิ์ทันที

วิธีสูดผงยาเข้าโพรงจมูก      ออกฤทธิ์ภายใน  3-5 วินาที

วิธีฉีดเข้าหลอดเลือดดำ              ”               15-30 วินาที

วิธีกิน                                       ”                   30 นาที

โดยสามารถออกฤทธิ์ได้อย่างยาวนาน 8-24 ชั่วโมง ดังนั้นการเสพซ้ำหลายๆ ครั้งใน 1 วัน จะส่งผลให้ปริมาณเมทแอมเฟตามีนในเลือดสูงขึ้น อาการประสาทหลอนและคลุ้มคลั่ง จึงมักปรากฏให้เห็นในหมู่ผู้เสพที่เสพซ้ำวันละหลายครั้งเป็นส่วนใหญ่

      การควบคุมตามกฏหมาย

การควบคุมสารกระตุ้นประสาทในกลุ่มแอมเฟตามีน และอนุพันธ์ ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด จัดให้เป็นยาเสพติดให้โทษประเภท 1